ازن چیست

ازن یک گاز یا فرمول شیمیایی O3 که از ترکیب اتم ناپایدار (O1) با مولکول (O2) بدست می آید. اوزن یک اکسیدان قوی برای ضد عفونی کردن آب و..است که بیش از یک قرن است که در این زمینه کاربرد دارد. ازن همانند کلر عمل می کند با این تفاوت که هیچ گونه اثر جانبی برای کاربران استخر ندارد. بعد از آن که ازن عمل کرد به اکسیژن تبدیل می شود. با این حال به مقدار اندکی کلر در حد %10 مورد نیاز است. آب استخری که بادستگاه ازن  زن ضدعفونی شده است نرم، تمیز و هیچگونه بو و مزه ای ندارد. بیرون آمدن از چنین استخری به مانند بیرون آمدن از حمام است.

استفاده از دستگاه های ازن زن در استخر ها  از نظر اقتصادی خیلی به صرفه بوده و با محیط زیست سازگاری بالایی دارد، حتی شما می توایند از آب استخر خود به درختان باغجه خود آب بدهید.

ازن به عنوان يک اکسنده بسيار قوی، قابليت های زيادی در مصارف صنعتی و خانگی دارد و اثرات زيست محيطی زيان بار ندارد. از جمله کاربردهای آن می توان به ‌موارد ‌زير اشاره کرد :

۱- تصفيه آب

۲- تصفيه هوا

۳- تصفيه فاضلاب

۴- از بين برنده انگل خاک

۵- استفاده در ضدعفونی سبزيجات و ميوه جات

۶- کاربرد در انبارهای مرکبات، ميوه جات، غلات و دانه های خوراکی

۷- استفاده به عنوان علف­کش در کشاورزی

۸- استفاده در آب استخر

۹- ضد عفونی وسايل بيمارستانی

۱۰ – بازيابی روغن های صنعتی

۱۱- کاربرد در دامداری­ها و کشتارگاه­ها

۱۲- استفاده در صنايع غذايی

۱۳- استفاده در صنايع نساجی

۱۴-استفاده در برج های خنک­کننده و چيلرها

۱۵-رنگ ­سازی

۱۶- تصفيه ­پساب کمپوست

ویژگی های کاربردی ازن

ازن را همه به عنوان ماده ای که در لایه بالایی جو زمين انباشته شده و لايه محافظی در مقابل اشعه زيان آور ماوراء بنفش خورشيد است، می شناسند. ازن (O3)، آلوتروپ سه اتمی اکسيژن يا ‌« اکسيژن فعال»، يکی از اجزاء طبيعی هوايی است که ما هر روزه تنفس می­­کنيم. اين گاز زمانی تشکيل می­گردد که مولکول های O2 توسط پرتوهای فرا بنفش خورشيد و يا قوس الکتريکی به دو اتم اکسيژن مجزا تفکيک می­ شود. اتم های آزاد اکسیژن در گروه های سه اتمی ترکيب شده و ازن را به وجود می­ آورند. ازن اکسيد کننده ای قوی و در عين حال ناپايدار به شمار می رود. گاز ازن به دليل کوتاهی نيمه عمر، ‌قابل ذخيره کردن در مخازن نمی ­باشد. از اين رو استفاده از ازن منوط به توليد آن در محل مصرف می­ باشد.

ازن سبب اکسيد شدن مواد ارگانيکی خاک و بقايای گياهی و در نتيجه سبب رها شدن و پخش مواد غذايي مورد نياز گياه می ­گردد. اکسيد شدن مواد ارگانيکی روی ذرات رس سبب تغييراتی در سطوح اين ذرات و جمع شدن آن ها شده، در نتيجه سبب افزايش نفوذ­پذيری خاک و مانع از پراکندگی ذرات مي گردد. همچنين ازن زنی به آب سبب تجمع اسيد نيتريک (HNO3) که منبعی از نيتروژن است، برای گياهان می گردد.

نقش ازن در تصفيه آب و خاک و همچنين پساب به عنوان يک عامل اکسيد کننده و يک ترکيب ميکروب کش حائز اهميت بوده و دارای دو خاصيت بسيار مهم در ارتباط با محيط اطراف خود می باشد.

 قدرت گندزدايی بالا

تحقيقات نشان می دهد که گندزدايی توسط  دستگاه ازن زن حاصل اثر مستقيم آن بر باکتری ها و تجزيه ديواره سلولی باکتری ها می­باشد،‌که از اين نظر با مکانيسم عمل کلر در فرآيند گندزدايی متفاوت است. باتوجه به قدرت بالای گندزدايی ازن در مقايسه با ساير گندزداها زمان کمتری جهت تکميل فرآيند گندزدايی مورد نياز می­ باشد. بررسی ها همچنين بيانگر توانايی بيشتر ازن در از بين بردن ويروس ها در مقايسه با ساير گندزداها است.

كاربرد ازن در تصفيه آب آشاميدني

يكي از اساسي ترين اهداف تصفيه آب گند زدائي يا ضد عفوني نمودن آب جهت مناسب نمودن براي شرب مي باشد. تاكنون براي گند زد ائي آب روشهاي مختلفي ارائه گرديده است كه مهمترين آنها كلرزني ، ازن زني واستفاده از دي اكسيد كلر ، برم ، يد ونيز اشعهUV مي باشد.

عمومي ترين روش گند زدائي در جهان كلر زني مي باشد كه از دلايل عمده استفاده از آن مي توان موثر بودن در غلظت پائين ، ارزان ودر دسترس بودن ونيز داشتن باقيمانده در آب پس از عمل گند زدائي را نام برد. با توجه به تشكيل تركيبات آلي كلرينه وساير تركيبات تري هالومتان در اثر گند زدايي با كلر كه عوارض نامطلوبي را براي مصرف كنندگان به همراه دارد استفاده از گند زدا هاي جديد روز به روز ابعاد وسيع تري مي يابد.

ازن از جمله تركيباتي است كه با توجه به خواص ويژه خود ، نزديك به يك قرن است كه بعنوان گند زدا در آب آشاميدني توسط كشورهاي اروپايي مورد استفاده قرار گرفته است . اولين كار برد ازن در سال 1893 در كشور هلند وبراي تصفيه خانه اي كه از آب رودخانه راين تغذيه مي نمود صورت پذيرفت . امروزه بيش از يك هزار تصفيه خانه آب از ازن بعنوان بخشي از تصفيه شيميائي استفاده مي كنند كه اغلب آنها در كشورهاي غربي بويژه فرانسه ، سوئيس وكانادا قرا دارند . بزرگترين تاسيسات گند زدائي با ازن در مناطق پاريس ومونترال بكار گرفته شده است .

 تولید ازن با دستگاه ازن ژنراتور

روش های تولید ازن : تولید ازن با دستگاه به دو روش تابانیدن پرتو ماوراء بنفش به اکسیژن و یا تخلیه الکتریکی در مجاورت  هوا (اکسیژن) انجام می شود.

 ازن به صورت طبیعی به دو صورت تولید می شود اول در اثر پرتو UV ساطع شده از خورشید و دوم بر اثر تخلیه الکتریکی ناشی از صاعقه اکسیژن تجزیه شده و در اثر ترکیب O2 با O ازن بوجود می آید.